Μαυροκορδάτος Αλέξανδρος

Μαυρομιχάλης Πέτρος
10th February 2019
Μαυρογένης Μάτσας Μάρκος
16th February 2019
Προσωπογραφία Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου

Μαυροκορδάτος Αλέξανδρος

Γέννηση: Κωνσταντινούπολη 1791Θάνατος: Αίγινα 1865
Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, γόνος φαναριωτικής οικογένειας, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1791. Από το 1812 βρισκόταν στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες όπου έδρασε ως γραμματέας του θείου του, Ηγεμόνα της Βλαχίας, Ιωάννη Καρατζά. Το 1819 εγκαταστάθηκε στην Πίζα, όπου ήρθε σε επαφή με τον μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιο και μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Μετά την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, τον Ιούλιο του 1821, μετέβη στο Μεσολόγγι και από τον Αύγουστο του ίδιου έτους ανέλαβε τη διοικητική οργάνωση της Δυτικής Ελλάδας. Τον Νοέμβριο του 1821 συμμετείχε στη Συνέλευση του Μεσολογγίου, στις εργασίες της οποίας προήδρευε. Τα μέλη της συνέλευσης τον εξέλεξαν πρόεδρο της Γερουσίας Δυτικής Χέρσου Ελλάδος. Ένα μήνα αργότερα συμμετείχε ως πληρεξούσιος Δυτικής Ελλάδος στην Α΄ Εθνοσυνέλευση (1821), η οποία τον διόρισε στην επιτροπή για την κατάρτιση του συντάγματος. Ακόμη, από την ίδια Εθνοσυνέλευση εξελέγη πρόεδρος του Εκτελεστικού Σώματος (15.1.1822). Λίγους μήνες αργότερα διορίστηκε από το Βουλευτικό στρατιωτικός διοικητής της Δυτικής Ελλάδας (Μάιος 1822). Τον Απρίλιο του 1823 η Β΄ Εθνοσυνέλευση τον διόρισε μέλος της επιτροπής για την κατάρτιση του οργανισμού των επαρχιών. Μετά τη λήξη των εργασιών της διορίστηκε αρχικά γενικός γραμματέας του Εκτελεστικού (27.4.1823-12.7.1823), ενώ λίγους μήνες αργότερα εξελέγη πρόεδρος του Βουλευτικού, θέση την οποία αποδέχθηκε με δισταγμούς. Λόγω μακράς απουσίας του από το Σώμα υποκαταστάθηκε από τον Πανούτσο Νοταρά. Ένα χρόνο αργότερα, στις 17 Ιουλίου 1824, διορίστηκε εκ νέου γενικός γραμματέας του Εκτελεστικού και υπέβαλε την οριστική παραίτησή του από την προεδρία του Βουλευτικού. Τα καθήκοντα του γενικού γραμματέα άσκησε από το Φεβρουάριο του 1825 για ένα μήνα, και εκ νέου από τις 9.5.1825 έως τις 25.3.1826. Μετά την άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια, διορίστηκε μέλος του Γενικού Φροντιστηρίου, ωστόσο μετά τη λήξη των εργασιών της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης (1829) αρνήθηκε το διορισμό του ως μέλους της Γερουσίας. Μετά τη δολοφονία Καποδίστρια, συμμετείχε στη Δ΄ κατ’ επανάληψιν Εθνοσυνέλευση (1831) και λίγους μήνες αργότερα στη Δ΄ κατά συνέχειαν Εθνοσυνέλευση (1832), η οποία τον εξέλεξε αντιπρόεδρό της. Μετά την άφιξη του Όθωνα διορίστηκε πρόεδρος της πρώτης Κυβέρνησης και ανέλαβε διάφορες υπουργικές θέσεις (Εξωτερικών, Οικονομικών, Στρατιωτικών). Από το 1834 ανέλαβε θέσεις στη διπλωματική υπηρεσία, αρχικά στο Μόναχο και το Βερολίνο (1834), στο Λονδίνο (1841) και την Κωνσταντινούπολη (1842). Το 1843 έλαβε μέρος στη Α΄ Εθνική Συνέλευση, η οποία τον εξέλεξε αντιπρόεδρό της και μέλος της επιτροπής για τη κατάρτιση του συντάγματος. Τον Μάρτιο του 1844 διορίστηκε πρόεδρος της Κυβέρνησης, υπουργός Οικονομικών και υπουργός Ναυτικών. Στη συνέχεια διετέλεσε πρεσβευτής της Ελλάδας στο Παρίσι (1850-1854). Τον Ιούνιο του 1854 σχημάτισε κυβέρνηση, γνωστή ως «υπουργείο κατοχής», μετά την απόβαση των βρετανικών και γαλλικών στρατευμάτων στον Πειραιά, και ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών και υπουργός Εσωτερικών. Τον Φεβρουάριο του 1855 εξελέγη βουλευτής Μεσολογγίου και τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους παραιτήθηκε από την κυβέρνηση και αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική. Μετά την έξωση του Όθωνα συμμετείχε στη Β΄ Εθνική Συνέλευση (1862), η οποία τον εξέλεξε μέλος της επιτροπής για την κατάρτιση του συντάγματος. Απεβίωσε στην Αίγινα στις 6 Αυγούστου 1865.

Τα πρώτα αναγκαία εις κάθε συνέλευσιν είναι η αρμονία και η τάξις· αρμονίαν, λέγων, δεν εννοώ την συμφωνίαν των ιδεών κατά πάντα, πράγμα σχεδόν αδύνατον και το οποίον ούτε συμφέρει ίσως, διότι εκ της αντικρούσεως μάλιστα των φρονημάτων προκύπτει η αλήθεια, αλλά τον σύνδεσμον της ειλικρινείας, μόνης βάσεως της αληθούς ενώσεως και αγάπης. Αύτη η αρμονία επιθυμώ να φυλαχθή καθ’ όλην της την έκτασιν και, φυλάττοντές την, θέλετε συνεργήσει πολύ εις το να ημπορώ και εγώ να εκπληρώ τα χρέη μου.

            Την ανάγκην της ευταξίας είμαι βέβαιος ότι όλοι επίσης την γνωρίζετε, χωρίς αυτής δεν ημπορεί να υπάρξη συνέλευσις, διότι αφεύκτως διαλύεται κάθε Σώμα, όταν εισχωρήση η αταξία. Χωρίς αυτήν καμμία σκέψις δεν ημπορεί να γενή ορθή, διότι η αταξία φέρει και των ιδεών την ταραχήν και την σύγχυσιν. Χωρίς αυτήν είμεθα πάντοτε υποκείμενοι εις το να παρεκτρεπώμεθα των ιερών χρεών μας, τα οποία ενώπιον Θεού και ανθρώπων ωρκίσθημεν να φυλάξωμεν.

Καθ’ όσον ανήκει εις εμέ, θέλω φροντίσει να φυλάττηται ακριβής ευταξία εντός του Σώματος τούτου, μένει όμως και εις υμάς πάντοτε να με βοηθήσετε. [...]

Απόσπασμα πρώτης ομιλίας του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου ως προέδρου του Βουλευτικού σώματος, 12 Ιουλίου 1823

ΑΕΠ τ. 2, 117

Πηγές:
ΑΕΠ τ. 2, 4, 113-117, 125, 127-128, 182, 213, 352-353, 355, 401, 417, 419, 521, 529, 536
ΑΕΠ τ. 3, 19, 20, 34, 39, 41, 46, 63
ΑΕΠ τ. 4, 94, 329
ΑΕΠ τ. 5, 316, 346, 357, 373
ΑΕΠ τ. 9, 59, 247, 363-365
ΑΕΠ τ. 10, 187, 503
ΙΑΛ, Travelogues, προσωπογραφία Α. Μαυροκορδάτου
Κουμαριανού, 1971 τ. 1, 23-36
Μάμουκας τ. 1, 24, 31, 33, 39-40, 92
ΠΕΣ, 1-3, 16-17, 53, 697
ΠΣΒ, Περίοδος Δ΄-Σύνοδος Β΄, τ. 2, 8, 10
Βιβλιογραφία:
Dakin, 2009, 414-418
Δημακόπουλος, 1966α, 217, 220, 223, 229
Δημακόπουλος, 1966β, 137
Λούκος, 2010
Μακρυδημήτρης, 2009, 37-41
Παναγιωτόπουλος, 1986, 177-182
  • Κωνσταντινούπολη 1791

σχετικά

Μακρυπουκάμισος Αναγνώστης

περισσότερα

Μαντζαράκης Ευαγγέλης

περισσότερα

Μαρκοπολίτης Μιχαήλ

περισσότερα